Ulam at Kanin

Ulam. Kung Pilipino ka, alam mo na siguro kung ano ang ulam. Oo, tama ka! Isa sa tatak Pinoy ang pagkain ng ulam kaya nga hanggang sa ngayon hindi ko pa din alam ang katugmang salitang Ingles nito. Viand? Main Course? Main Dish? Hindi ko talaga alam. Naalala ko tuloy yung sinabi ng uhugin kong kalaro noon tungkol sa Ingles ng ulam. Ang sabi nya "RAIM" daw ang Ingles nun. Oo nga naman, kung ang Ingles ng ulan ay rain dapat lang daw na ang Ingles ng ulam ay raim. Ayus di ba? Pero kung ating mapupuna, wala daw talagang salitang Ingles ang ulam. Hindi ko nga lang sigurado kung may naimbento ng salitang Ingles para dito.

Sa aking palagay, ang ulam ay para sa atin-atin lang. Para sa ating mga Pinoy, bilang kapareha ng ating walang kamatayan at espesyal na kanin. Walang katumbas na Ingles ang ulam sa parehong paraan na walang katumbas na tagalog ang  Hamburger, Spaghetti, Pizza at iba pa ayon na din sa likas na paraan ng pagkain at kultura ng mga dayuhan.

Ang pagkain ng ulam at kanin ay isang tatak Pilipino.  Hindi tayo kumakain ng ulam lang at walang kanin, o di kaya kanin lang at walang ulam.  Ganyan ang Pinoy, kahit na alam natin ang sarap ng Hamburger, Spaghetti, Pizza at ng kung ano-ano pa, bilang isang Pilipino hindi mo pa rin maiiwasan ang sarap ng pagkain ng kanin at ulam.  

(Sa telepono...)

WonderG: Yet, kumain ka na ba?

SuperG: Katatapos lang din, flakes at tuna lang kinain ko, walang luto sa karinderya, Holy Week kasi.

WonderG: Ah! Kala ko diet ka, sasaktan na kita eh. Ako kahit nandito ako, hindi pwede sa akin na hindi ako kumain ng kanin.

Ang sabi nga ni Mikey Bustos (*search mo sya sa youtube, Filipino Dining Tutorial ata yun*), ang mga Pilipino ay Rice-ivores. Hindi tayo kakain ng main dish ng walang rice.Kanin sa umaga, tanghalian at sa hapunan. Kanin since birth.

Sabi nga niya,“I eat everything with rice. A Filipino household without a rice cooker is like Bruno without Mars! It’s just the way we are.”

Tama hindi ba? Kung hindi ka pa nakatikim ng kanin, aba Pilipino ka nga ba?  Sabihin na natin na hindi nga sukatan ng pagiging Pilipino ang pagkain ng kanin, pero sa tanang buhay ko, hindi pa ako nakakakilala ng Pilipinong hindi pa nakakatikim ng kanin. 

Ano nga ba ang lasa ng kanin? Depende siguro kung saan galing at paraan ng pagkakaluto.  Pihikan ako pag dating sa kanin. Una sa lahat ayaw ko ng kanin mula sa NFA (kung bakit, akin na lamang yun), ayaw ko din ng kanin na sunog, at kanin na basa (sana lugaw na lang binigay mo) at higit sa lahat ayaw ko ng kaning hilaw, hindi ako manok para kumain ng bigas. Kaya noong nasa bahay pa ako kasama ang nanay at mga kapatid ko (*mag-isa na kasi ako ngayon dito sa bahay namin ni WonderG), hinding-hindi talaga ako hinahainan ng nanay ko ng kanin na mula sa NFA kahit mamulubi pa kami at sinisigurado nya na maganda ang pagkakaluto nito. Sakto para sa mala-sawa kong bituka.  Ngayon mag-isa ako dito, swabe din akong magsaing, kahit nakapikit alam ko ang tantsa ng tubig at lakas ng apoy para hindi mahilaw ang pagkaluto. Hindi ako gumagamit ng electric rice cooker dahil sa napakarami kong dahilan.

Pero katulad ng ulam, ano nga ba ang Ingles ng kanin? Rice? Eh, ingles yun ng bigas. Cooked rice? Eh, paano yung fried rice, hilaw ba yun? Wag kang magtaka, Pinoy kasi.

Totoo, ang kanin at ulam ay tunay na tatak Pilipino. Na sa kabila ng mga impluwensya ng iba't ibang dayuhan, ito ang kulturang hindi nila kayang baguhin sa atin.  Hindi kayang nakawin pero pwede din nilang gayahin.  

Masarap kumain.

Anong ulam mo? Tara kain na tayo. Kamayan.