...Jeepney...

...sarao, mega, armak, malagueña, hebron, at marinel...pamilyar? ...oo, tama mga kilalang pangalan yan sa produksyon ng mga jeepney na pumapasada sa kalakhang Maynila at iba't ibang dako ng Pilipinas...hindi ko nga lang alam kung patuloy pa din ang kanilang pananatili sa merkado... matapos tumumal ang paggamit ng kalesa na syang dating simbulo ng transportasyon ng Pilipinas, naging kultura na nga pilipino ang paggamit ng jeepney... ang mga dating kutsero ay nagsimula ng mag-aral ng pagmamaneho ng jeep at dahil sa may mga pagkakataon na namimiss nila ang kanilang mga kabayo na idinoneyt sa Sta. Ana at San Lazaro, naglagay na lang sila ng pigura ng mga kabayo sa unahan ng jeep...totoo, masyadong senti ang mga Pilipino pagdating sa mga bagay na nakasanayan na... hindi nya ito agad binibitawan hanggang matutunang iayon ang sarili sa dapat nyang malaman...

matapos ang ikalawang digmaang pandaigdig at paglisan ng mga Amerikano sa bansa...ang tira-tirang Jeep na ginamit sa digmaan ay muling ginamit ng mga Pilipino at binago ayon sa kanilang pangangailangan... ang mga dating sasakyang pandigma ay sadyang binago upang magiging pampublikong transportasyon na angkop sa kalagayan ng panahon... sa pagbangon ng Pilipinas sa Ikalawang Digmaan Pandaigdig (World War II) hindi na binitawan ng mga Pilipino ang paggamit sa Jeep bagkus ay nagkaroon pa ng madaming produksyon ng ganitong uri ng sasakyan sa bansa...at dito ipinanganak ang sarao, mega, armak, malagueña, hebron, at marinel...

ang salitang "jeep" ay hango sa sasakyang ginamit ng bansang Amerika sa digmaan na kung tawagin nila ay GP...ang GP ay mula sa pagpapaikli ng mga sa salitang "General Purpose o Government Purposes"...dahil sa kakaibang paraan ng mga Amerikano sa pagbabaybay ng kanilang salita, ang salitang GP ay nabago na sa Pilipinas at tinawag na nating itong Jeep o dyip at Jeepney sa pormal na pamamaraan...

ang jeep para sa iba ay isang uri lamang ng sasakyan, ngunit hindi... ang jeep ay ang buhay ng maraming pamilya sa bansa... para sa mga tsuper, ito ang kanilang "bread and butter"... nandito ang kanilang buhay... para sa mga ordinaryong manggagawa at mag-aaral, ang jeep ang nagsisilbi nilang angkasan sa pag-arangkada sa buhay.... ang jeep ang sumisimbulo sa mga taong nakararami sa bansa--- ang masa....

ang jeep para sa iba ay isang tahanan, kaya hindi na nakapagtataka kung makikita ang pangalan ng bawat miyembro ng pamilya, pangalan ng anak, pangalan ng asawa, minsan kasama na din pati pangalan ng kabit....bukod sa mga iyan, may mga pangalan din ng mga santo, pangalan ng mga anghel, pangalan ng... (anu nga ba ang zodiac signs sa tagalog?)..basta zodiac signs...nakakatuwa din pagmasdan at basahin ang bawat paskil at pakulo sa sasakyang tinaguriang "Hari ng Kalsada"...ilan dito ay:

• Barya lang po sa umaga ng di maabala
• Bawal tutok, pwede pasok!
• Katas ng Saudi/ Puro kayo Katas, Utang Ito!
• Basta sexy libre, sa drayber lang tumabe
• Pag seksi libre, pag buntis doble!
• God knows Hudas not pay
• Batak Mo, Stop Ko / Batak Mo, Hinto Ko
• Bawal ang sabit, pwede ang kabit
• No ID, No Discount
• Bawal Manigarilyo/No Smoking
• Konting ipit, baka masilip
• Wag bukaka, baka bangga
• Pasok lang po ng pasok... maluwag yan, araw-araw ginagamit iyan...
• Ang kumatok, sira ang tuktok
• Kalimutan ang lahat, wag lang po ang bayad...
• Ang salamat ay magandang pakinggan ngunit di pwedeng ipambayad sa gasolinahan.
• Pag-ibig ko'y sayo'y wagas at dalisay ngunit ikaw palay isang garutay.
• Magandang dalaga nais kitang makilala ngunit akoy abala sa aking manibela
• Pasaherong tapat wag sanang barat, hustuhin mo ang bayad.
• Ang sumutsot ay aso.. ang kumatok ay gago!
• Ang katok ay para sa pinto.. ang para ay sa tao!

...pero sa lahat ng mga iyan, ito ang pinaka paborito ko, "Fool the string to Stuff" ...sa mahigit na labing-anim na libong (16,000) beses na pagsakay ko sa jeep mula ng ako'y ipinanganak, hindi matatawaran ang mga karanasang naging kabahagi ng buhay ko ito...sa bawat ikot ng aking kapalaran sa Pilipinas, dyip ang naging kaantabay ko...mula sa aking pagpasok sa eskwela, pagpasyal sa mga lugar sa metro manila, pagsunod-sunod sa grasya, dyip ang nagsilbing kabahagi ko sa tuwina...

pero teka, nakasakay ka na ba ng jeep/dyip/jeepney? oo? kaso Hummer ba ang tatak ng jeep mo? ... gusto kong inggitin ang mga taong hindi pa nakakasakay ng dyip... kung hindi ka pa nakasakay sa jeep na tinutukoy ko kundi sa hummer mo lang... nalulungkot ako para sa'yo... bakit? 

....dahil hindi mo naranasan ang pagtatakip ng panyo sa ilong tuwing may mabahong katabi, dahil hindi mo naranasang makipagsiksikan sa loob ng dyip at matsansingan ng mga bading, dahil hindi mo pa naranasang sumigaw ng "Para!", dahil hindi mo pa naranasang manganib ang buhay mo sa pagsabit sa mga dyip na "patok" na tila ba naaaliw ang tsuper sa twing iwinawasiwas ang likurang bahagi ng sasakyan, dahil hindi mo pa naranasang maholdap/madukutan/ma-slashan/ma-snatsan sa loob ng jeep, dahil hindi mo pa naranasang magulangan ni manong tsuper, dahil hindi mo pa naranasang gulangan si manong tsuper, dahil hindi mo pa naranasang mag-1-2-3, dahil hindi mo pa naranasang matsansingan ang magandang chicks na nag-aabot ng bayad at sukli, dahil hindi mo pa naranasang mapagbintangan ng isang manang na tsinatsansingan mo siya, dahil hindi mo pa naranasang masandigan ng antuking tulo ang laway, at dahil wala kang maibabahaging kwento o karanasang pang-jeep na katulad nito sa iba...mga karanasang pang-jeep na tunay tatak-Pilipino...

...sana bago matapos ang di-gaanong kahabaang sulating ito ay nakumbinsi ko kayo na minsan subukan nyo din na sakyan ang dyip na naging kabahagi na sa bawat yugto ng pagbabago sa "Bayan ni Juan"...

bukas, sasakay ulit ako...